İhracatçı ile nakliyeci arasına 'navlun' girdi
Petrol fiyatlarında görülen sert düşüşler birçok sektörde dengelerideğiştirdi, ihracatçı ‘navlunlar düşsün’ diyor, nakliyeci karşı çıkıyor
AYSEL YÜCEL
İSTANBUL - İhracatçılar düşen petrol fiyatlarının taşıma fiyatlarına yansıması için harekete geçti. Nakliyecilerden navlunda indirim yapmasını bekleyen ihracatçılar rekabet güçlerini koruyabilmek için yaklaşık yüzde 20 düşüş talep ediyor. Ancak karşı cephede ise nakliyeciler bunun mümkün olmadığını savunuyor. Sektörde fiyatların zaten dibe vurduğunu ve karlılıkların çok düşük oranlara gerilediğini dile getiren nakliyeciler petrolün tek maliyet kalemi olmadığını belirterek indirim yapmamak için direniyor.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Lojistik Konseyi Başkanı Bülent Aymen, daralan dünya piyasalarında Türk ihracatçısının rekabette zorlandığını dile getirerek, nakliyecinin düşen petrol fiyatlarını mutlaka navluna yansıtması gerektiğini savundu. Hem TİM üyesi olarak hem de lojistik konseyi başkanı olarak masanın her iki tarafını düşünerek konuştuğuna dikkat çeken Aymen, şunları kaydetti: “Türk ihracatçısı için rekabet koşulları giderek zorlaşıyor. Komşu ülkelerdeki jeopolitik risklerden dolayı ihracatta büyük bir problem yaşıyoruz, ihracat pazarlarımız gittikçe daralıyor. Bunun genişlemesi için uğraşıyoruz. Diğer pazarlarda da fiyat rekabeti çok yoğun. Nakliyecinin karı düşük ama ihracatçının karı da çok düşük. Petrol fiyatlarındaki düşüşün muhakkak ihracatçıya rekabet yaratmak için navluna yansıtılması lazım. Aksi takdirde ortada bir talep yoksa arzında olması mümkün değil. İhracatçı mal satamazsa lojistikçinin de taşıyacağı bir şey olamaz. İhracatın artması için navlunların rekabetçi düzeyde tutulması lazım. 2015’i görüyoruz. Her gün yeni bir sorun karşımıza çıkıyor. Önümüzde seçim de var. Sektör oyuncularının birbirine destek olması lazım.”
İndirim taşımacıya büyük zarar verebilir’
Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Genel Sekreteri Ali Çiçekli, lojistik firmalarının petroldeki fiyatlarındaki düşüşe aldanarak navlunda indirime gitmemesi gerektiğini savundu. Çiçekli, “Petrol fiyatlarında azami yüzde 20’ye varan düşüş oldu. Bu haliyle bile dünyanın en pahalı yakıtını kullanıyoruz. Dolayısıyla bu sembolik yakıt düşüşün uluslararası taşımacılık sektörüne pek bir katkısı olmadı. Doların yükselişi ve uluslararası taşımacının giderlerinin önemli bir kısmının döviz cinsinden olmasından dolayı maliyetleri düşmedi. Enfl asyon ve yüksek faizden dolayı bir miktar arttı.Navlunda ciddi düşüş beklemiyoruz. Taşımacıların sembolik ve göreceli düşüşe aldanıp navlun düşüşü yapmamaları gerekir. Çünkü navlun düşürmeleri ileride ciddi bir zararlarla karşılaşmalarına sebep olabilir”dedi.
Bakanlık da nakliyeciye baskı yapmalı
Lojistik firmalarına yeterli baskı yapılmadığı için henüz navlunda bir düşüş olmadığını ifade eden İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Başkanı Murat Akyüz, bakanlığın da bu konuda nakliye firmalarından gerekli indirimleri yapmasını talep etmesi gerektiğini vurguladı. Akyüz, “Herhangi bir şekilde firmalara baskı yapılmadığı için fiyat yükseltenler var. Maliyetlerimizde artış var diyorlar ama bu çok inandırıcı değil. Asıl maliyet yakıt. Müşterilerimiz de petroldeki düşüşten dolayı navlun fiyatlarında düşüş olacağı beklentisi ile bizden daha düşük fiyat bekliyor. Navlunların düşmesi konusunda bakanlığın nakliyecileri çağırıp ihracatı kolaylaştırıcı önlemler almasını sağlamalı. Türkiye’de dünyanın bir çok yerine göre daha fazla lokal masrafl ar oluyor. Bu fiyatlamalar da ihracatçıyı olumsuz etkiliyor. Fiyatların geri çekilmesi lazım” diye konuştu. Akyüz, “Müşterilerimiz bizden ve başka üreticilerden fiyat alıyor. Fiyat alırken navlun da soruluyor. Navlunda düşük rakam vermediğimizde başka ülke firmayı tercih edebiliyorlar” dedi.
Yurtiçi taşımacılıkta fiyat farkı yansıtıldı
Uluslararası karayolu taşımacılığının aksine yurtiçi karayolu taşımacılığında petrol fiyatlarındaki düşüş navluna yansıtıldı. UND Genel Sekreteri Ali Çiçekli, “Yurt içinde kontratlı çalışan taşımacıların kontratları doğrultusundaki akaryakıt fiyat uyarlamalarıyla navlun fiyatları düştü. Aynı şekilde yurt içindeki spot piyasa navlunları da kısmen düştü” dedi. Ekol Lojistik Forwarding Genel Müdürü Mehmet Özal ise “Uluslarası taşımacılıkta akaryakıttaki düşmeyi bire bir navluna yansıtmak çok kolay değil. Petrol tek gider kalemi değil” dedi.
‘Lojistikçinin nefes alması için fırsat’
İhracatçının navlunda düşüş beklentisine karşın lojistikçiler ise bu indirimlerin yapılmasının kolay olmadığını dile getiriyor. Sektörde fiyatların zaten dibe vurduğunu, karlılıkların çok düşük seviyede olduğunu belirten Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) Başkanı Turgut Erkeskin, deniz taşımacılığında navlunların ciddi oranda düştüğünü ve ihracatçının baskısıyla önümüzdeki dönemde bu düşüşün karayolu navlunlarına yansımasının kazçınılmaz olduğunu belirtti. Ancak Turgut Erkeskin, sektörün biraz nefes alabilmesi ve yeni yatırımlarla verimliliğini artırabilmesi için navlunların aynı seviyede kalması gerektiğini savunuyor. Erkeskin, “Navlunların düşmesi bekleniyor ama sektörün artık nefes alacak yer kalmadı. Hep biz veriyoruz, bunun biraz da sektörde kalması lazım. Zaten neredeyse para kazanmadan çalışıyorlar. Kendini yenileyecek yatırımı kolay yapamıyor. Bu nedenle petroldeki düşüşten doğan avantajların sektörde kalması gerektiğini düşünüyorum. Böylece firmalarımız verimli taşımacılık sistemlerine yatırım yapıp yine dış ticaret firmalarımızın menfaatlerine hizmetler üretebilme şansı yakalayabilir. Sektör üzerinde bir navlun ucuzlama baskısı olarak kullanılmamalı, sektörün ihtiyacı olan yenilemeyle ilgili fonlama yaratılması için bir avantaj olarak kullanılmalı.”
Ortalama yüzde 20 indirim bekleniyor
İstanbul Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Zekeriya Mete de navlunda düşüş beklediklerini ifade ederek, “Kısa mesafelerde düşüş beklemiyoruz ama uzun mesafeler için nakliyeciden en az yüzde 10 indirim yapmamızı bekliyoruz. Deniz taşımacılığında bazı mesafalerde bu oran yüzde 30’a kadar çıkabilir. Önümüzdeki dönemde navlunda ortalama yüzde 10-20 arası düşüş öngörüyoruz” şeklinde konuştu. Türkiye Gıda Sanayi İşverenleri Sendikası Başkanı Necdet Buzbaş da navlunda düşüş beklediklerini söyledi.
Petrol fiyatlarında görülen sert düşüşler birçok sektörde dengelerideğiştirdi, ihracatçı ‘navlunlar düşsün’ diyor, nakliyeci karşı çıkıyor
AYSEL YÜCEL
İSTANBUL - İhracatçılar düşen petrol fiyatlarının taşıma fiyatlarına yansıması için harekete geçti. Nakliyecilerden navlunda indirim yapmasını bekleyen ihracatçılar rekabet güçlerini koruyabilmek için yaklaşık yüzde 20 düşüş talep ediyor. Ancak karşı cephede ise nakliyeciler bunun mümkün olmadığını savunuyor. Sektörde fiyatların zaten dibe vurduğunu ve karlılıkların çok düşük oranlara gerilediğini dile getiren nakliyeciler petrolün tek maliyet kalemi olmadığını belirterek indirim yapmamak için direniyor.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Lojistik Konseyi Başkanı Bülent Aymen, daralan dünya piyasalarında Türk ihracatçısının rekabette zorlandığını dile getirerek, nakliyecinin düşen petrol fiyatlarını mutlaka navluna yansıtması gerektiğini savundu. Hem TİM üyesi olarak hem de lojistik konseyi başkanı olarak masanın her iki tarafını düşünerek konuştuğuna dikkat çeken Aymen, şunları kaydetti: “Türk ihracatçısı için rekabet koşulları giderek zorlaşıyor. Komşu ülkelerdeki jeopolitik risklerden dolayı ihracatta büyük bir problem yaşıyoruz, ihracat pazarlarımız gittikçe daralıyor. Bunun genişlemesi için uğraşıyoruz. Diğer pazarlarda da fiyat rekabeti çok yoğun. Nakliyecinin karı düşük ama ihracatçının karı da çok düşük. Petrol fiyatlarındaki düşüşün muhakkak ihracatçıya rekabet yaratmak için navluna yansıtılması lazım. Aksi takdirde ortada bir talep yoksa arzında olması mümkün değil. İhracatçı mal satamazsa lojistikçinin de taşıyacağı bir şey olamaz. İhracatın artması için navlunların rekabetçi düzeyde tutulması lazım. 2015’i görüyoruz. Her gün yeni bir sorun karşımıza çıkıyor. Önümüzde seçim de var. Sektör oyuncularının birbirine destek olması lazım.”
İndirim taşımacıya büyük zarar verebilir’
Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Genel Sekreteri Ali Çiçekli, lojistik firmalarının petroldeki fiyatlarındaki düşüşe aldanarak navlunda indirime gitmemesi gerektiğini savundu. Çiçekli, “Petrol fiyatlarında azami yüzde 20’ye varan düşüş oldu. Bu haliyle bile dünyanın en pahalı yakıtını kullanıyoruz. Dolayısıyla bu sembolik yakıt düşüşün uluslararası taşımacılık sektörüne pek bir katkısı olmadı. Doların yükselişi ve uluslararası taşımacının giderlerinin önemli bir kısmının döviz cinsinden olmasından dolayı maliyetleri düşmedi. Enfl asyon ve yüksek faizden dolayı bir miktar arttı.Navlunda ciddi düşüş beklemiyoruz. Taşımacıların sembolik ve göreceli düşüşe aldanıp navlun düşüşü yapmamaları gerekir. Çünkü navlun düşürmeleri ileride ciddi bir zararlarla karşılaşmalarına sebep olabilir”dedi.
Bakanlık da nakliyeciye baskı yapmalı
Lojistik firmalarına yeterli baskı yapılmadığı için henüz navlunda bir düşüş olmadığını ifade eden İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Başkanı Murat Akyüz, bakanlığın da bu konuda nakliye firmalarından gerekli indirimleri yapmasını talep etmesi gerektiğini vurguladı. Akyüz, “Herhangi bir şekilde firmalara baskı yapılmadığı için fiyat yükseltenler var. Maliyetlerimizde artış var diyorlar ama bu çok inandırıcı değil. Asıl maliyet yakıt. Müşterilerimiz de petroldeki düşüşten dolayı navlun fiyatlarında düşüş olacağı beklentisi ile bizden daha düşük fiyat bekliyor. Navlunların düşmesi konusunda bakanlığın nakliyecileri çağırıp ihracatı kolaylaştırıcı önlemler almasını sağlamalı. Türkiye’de dünyanın bir çok yerine göre daha fazla lokal masrafl ar oluyor. Bu fiyatlamalar da ihracatçıyı olumsuz etkiliyor. Fiyatların geri çekilmesi lazım” diye konuştu. Akyüz, “Müşterilerimiz bizden ve başka üreticilerden fiyat alıyor. Fiyat alırken navlun da soruluyor. Navlunda düşük rakam vermediğimizde başka ülke firmayı tercih edebiliyorlar” dedi.
Yurtiçi taşımacılıkta fiyat farkı yansıtıldı
Uluslararası karayolu taşımacılığının aksine yurtiçi karayolu taşımacılığında petrol fiyatlarındaki düşüş navluna yansıtıldı. UND Genel Sekreteri Ali Çiçekli, “Yurt içinde kontratlı çalışan taşımacıların kontratları doğrultusundaki akaryakıt fiyat uyarlamalarıyla navlun fiyatları düştü. Aynı şekilde yurt içindeki spot piyasa navlunları da kısmen düştü” dedi. Ekol Lojistik Forwarding Genel Müdürü Mehmet Özal ise “Uluslarası taşımacılıkta akaryakıttaki düşmeyi bire bir navluna yansıtmak çok kolay değil. Petrol tek gider kalemi değil” dedi.
‘Lojistikçinin nefes alması için fırsat’
İhracatçının navlunda düşüş beklentisine karşın lojistikçiler ise bu indirimlerin yapılmasının kolay olmadığını dile getiriyor. Sektörde fiyatların zaten dibe vurduğunu, karlılıkların çok düşük seviyede olduğunu belirten Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) Başkanı Turgut Erkeskin, deniz taşımacılığında navlunların ciddi oranda düştüğünü ve ihracatçının baskısıyla önümüzdeki dönemde bu düşüşün karayolu navlunlarına yansımasının kazçınılmaz olduğunu belirtti. Ancak Turgut Erkeskin, sektörün biraz nefes alabilmesi ve yeni yatırımlarla verimliliğini artırabilmesi için navlunların aynı seviyede kalması gerektiğini savunuyor. Erkeskin, “Navlunların düşmesi bekleniyor ama sektörün artık nefes alacak yer kalmadı. Hep biz veriyoruz, bunun biraz da sektörde kalması lazım. Zaten neredeyse para kazanmadan çalışıyorlar. Kendini yenileyecek yatırımı kolay yapamıyor. Bu nedenle petroldeki düşüşten doğan avantajların sektörde kalması gerektiğini düşünüyorum. Böylece firmalarımız verimli taşımacılık sistemlerine yatırım yapıp yine dış ticaret firmalarımızın menfaatlerine hizmetler üretebilme şansı yakalayabilir. Sektör üzerinde bir navlun ucuzlama baskısı olarak kullanılmamalı, sektörün ihtiyacı olan yenilemeyle ilgili fonlama yaratılması için bir avantaj olarak kullanılmalı.”
Ortalama yüzde 20 indirim bekleniyor
İstanbul Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Zekeriya Mete de navlunda düşüş beklediklerini ifade ederek, “Kısa mesafelerde düşüş beklemiyoruz ama uzun mesafeler için nakliyeciden en az yüzde 10 indirim yapmamızı bekliyoruz. Deniz taşımacılığında bazı mesafalerde bu oran yüzde 30’a kadar çıkabilir. Önümüzdeki dönemde navlunda ortalama yüzde 10-20 arası düşüş öngörüyoruz” şeklinde konuştu. Türkiye Gıda Sanayi İşverenleri Sendikası Başkanı Necdet Buzbaş da navlunda düşüş beklediklerini söyledi.