Makedonya, AB pazarına giriş için önemli bir ülke
Avrupa Birliği ülkeleriyle serbest ticaret anlaşması bulunan Makedonya'da yabancı yatırımcıya önemli teşvikler veriliyor.
Taylan BÜYÜKŞAHİN
İSTANBUL - Avrupa'da yaşanan finansal kriz, Türkiye dahil pek çok ülkeyi olumsuz etkilese de yeni fırsatlara kapı aralayabilir. Kriz döneminde atılacak adımların, kriz sonrası için önemli bir yatırım olduğunu söyleyen DEİK Türk-Makedon İş Konseyi Başkanı Hasan Hoşben, Makedonya'nın yatırım için oldukça uygun olduğunu belirtti. Makedonya'nın Avrupa Birliği'ne açılan bir kapı olduğunu ifade eden Hoşben, "Özellikle Avrupa'ya ihracat yapan arkadaşlarımız için bir kapı Avrupa'ya. Yakında da AB'ye girecektir. Küçük bir ülke olduğu için AB'ye üyelik ihtimali bizimkinden yüksek. Bizim AB'ye girip girmeyeceğimiz ise meçhul. Dolayısıyla sizin orada bir firmanız olursa, yakında AB'de bir firmanız olmuş olacak" diye konuştu.
650 milyonluk pazara kapı
Makedonya ile Avrupa Birliği ülkeleri arasında serbest ticaret anlaşması olduğunu anlatan Hoşben, Makedonya'nın böylece 650 milyon nüfusa ulaşan bir pazara hitap ettiğini kaydetti. "Makedonya'dan sabah yola çıkınca öğleden sonra Avrupa'nın herhangi bir yerine varılabiliyor" diyen Hoşben, Makedonya'daki yatırım avantajları konusunda şunları söyledi: "Vergi ve ücretler açısından cazip bir ülke. Yatırım açısından yüzde 10 vergi var. Serbest bölgede atıksız sanayi ile ilgili ve 10 kişinin üzerinde bir işletme kurulacaksa, 10 yıl boyunca vergi ve prim ödeme yok."
Kalifiye eleman konusunda sıkıntı yaşanmayacağını dile getiren Hoşben, belli branşlarda ihtisaslaşmış elemanların olduğunu aktardı. Özellikle ayakkabı, tekstil ve inşaat gibi sektörlerde kalifiye eleman bulunduğunu belirten Hoşben, işsizliğin Makedonya için önemli bir sıkıntı olduğunu vurguladı. Ülke genelinde işsizliğin yüzde 40'a ulaştığını kaydeden Hoşben, "Şu an için bir kriz var Avrupa'da 2008'den beri. Makedonya'nın çevresinde Yunanistan biliyorsunuz batakta. Hırvatistan da keza öyle. Sırbistan çamurda. Ama bu böyle devam edecek değil. Şuna dikkat etmek gerekiyor: Bir şey yolunda devam ediyorken girmeniz hem ciddi maliyet gerektirir, hem de oraya girmeniz zor olur. Şu anda bu boşluktan biz ufak ufak yatırımlarla oraya girersek, onlarla beraber büyürsek, gelecekte avantajlı oluruz. Adamların şu an bize ihtiyacı var. İhtiyacı olmadığı zamanlar Yunanlılar giriyordu. Şimdi Yunanlılar giremiyor ve bir boşluk var. O boşluğu biz doldurabilirsek iyi olur. Yarın her şey düzeldiğinde şimdi 10 liraya
yapabileceğiniz şeyi 100 liraya yapmak zorunda kalırsınız" şeklinde konuştu.
"Yunanistan'dan Türkiye'ye döndüler"
Tarihsel bağların Makedonya ve Türkiye'ye yeniden birbirine bağladığını açıklayan Hasan Hoşben, "Eskiden Makedonya Yunanistan'la daha çok ticaret yapıyordu. Son dönemde bize döndüler tarihteki gibi... Türkiye-Makedonya ülke ilişkileri şu anda iyi bir ivme kazanmış durumda. Makedon yetkililer bize diyor ki ‘Siz bizim ağabeyliğimizi yapın ki biz başka ülkelere açılalım. Yoksa kaldık yerimizde.' Biz de İran'a ve Azerbaycan'a bağlantılar kurmaya başladık onlar için. Hatta DEİK'in bazı yurtdışı ziyaretlerinde Makedonları ilgilendiren konular varsa onları da yanımıza alacağız" dedi.
KOBİ yatırımlarına uygun
Türk işadamlarının Makedonya'da toplamda 1 milyar euroluk yatırıma sahip olduğunu anlatan Hoşben, inşaat, madencilik ve gıda başta olmak üzere pek çok alanda yatırım fırsatları olduğunu, Türkiye'den en son Sütaş'ın oraya gittiğini dile getirdi. Makedonya'da bir Türk ticaret odasının da olduğunu aktaran Hoşben, "Orada çok çok büyük yatırım yapmak gerekmiyor. Şu anda küçük ve orta boy 1-2 milyon euroluk yatırım orada ihya eder onları da bizi de...
İdeal olan önerim, oradan bir KOBİ ile buradan bir KOBİ'nin ortaklık yapması. Buradaki tecrübeyle oradaki tecrübeyi birleştirip alışabilirler. İkisinin bir arada büyümesi en ideali" diye konuştu.
Tarım konusunda Makedonya'nın potansiyeline özellikle dikkat çeken Hoşben, Makedonya'nın bir zamanlar Yugoslavya'nın sebze ambarı olduğunu ve ülkede organik tarım yatırımı yapılabileceğini söyledi.
Avrupa Birliği ülkeleriyle serbest ticaret anlaşması bulunan Makedonya'da yabancı yatırımcıya önemli teşvikler veriliyor.
Taylan BÜYÜKŞAHİN
İSTANBUL - Avrupa'da yaşanan finansal kriz, Türkiye dahil pek çok ülkeyi olumsuz etkilese de yeni fırsatlara kapı aralayabilir. Kriz döneminde atılacak adımların, kriz sonrası için önemli bir yatırım olduğunu söyleyen DEİK Türk-Makedon İş Konseyi Başkanı Hasan Hoşben, Makedonya'nın yatırım için oldukça uygun olduğunu belirtti. Makedonya'nın Avrupa Birliği'ne açılan bir kapı olduğunu ifade eden Hoşben, "Özellikle Avrupa'ya ihracat yapan arkadaşlarımız için bir kapı Avrupa'ya. Yakında da AB'ye girecektir. Küçük bir ülke olduğu için AB'ye üyelik ihtimali bizimkinden yüksek. Bizim AB'ye girip girmeyeceğimiz ise meçhul. Dolayısıyla sizin orada bir firmanız olursa, yakında AB'de bir firmanız olmuş olacak" diye konuştu.
650 milyonluk pazara kapı
Makedonya ile Avrupa Birliği ülkeleri arasında serbest ticaret anlaşması olduğunu anlatan Hoşben, Makedonya'nın böylece 650 milyon nüfusa ulaşan bir pazara hitap ettiğini kaydetti. "Makedonya'dan sabah yola çıkınca öğleden sonra Avrupa'nın herhangi bir yerine varılabiliyor" diyen Hoşben, Makedonya'daki yatırım avantajları konusunda şunları söyledi: "Vergi ve ücretler açısından cazip bir ülke. Yatırım açısından yüzde 10 vergi var. Serbest bölgede atıksız sanayi ile ilgili ve 10 kişinin üzerinde bir işletme kurulacaksa, 10 yıl boyunca vergi ve prim ödeme yok."
Kalifiye eleman konusunda sıkıntı yaşanmayacağını dile getiren Hoşben, belli branşlarda ihtisaslaşmış elemanların olduğunu aktardı. Özellikle ayakkabı, tekstil ve inşaat gibi sektörlerde kalifiye eleman bulunduğunu belirten Hoşben, işsizliğin Makedonya için önemli bir sıkıntı olduğunu vurguladı. Ülke genelinde işsizliğin yüzde 40'a ulaştığını kaydeden Hoşben, "Şu an için bir kriz var Avrupa'da 2008'den beri. Makedonya'nın çevresinde Yunanistan biliyorsunuz batakta. Hırvatistan da keza öyle. Sırbistan çamurda. Ama bu böyle devam edecek değil. Şuna dikkat etmek gerekiyor: Bir şey yolunda devam ediyorken girmeniz hem ciddi maliyet gerektirir, hem de oraya girmeniz zor olur. Şu anda bu boşluktan biz ufak ufak yatırımlarla oraya girersek, onlarla beraber büyürsek, gelecekte avantajlı oluruz. Adamların şu an bize ihtiyacı var. İhtiyacı olmadığı zamanlar Yunanlılar giriyordu. Şimdi Yunanlılar giremiyor ve bir boşluk var. O boşluğu biz doldurabilirsek iyi olur. Yarın her şey düzeldiğinde şimdi 10 liraya
yapabileceğiniz şeyi 100 liraya yapmak zorunda kalırsınız" şeklinde konuştu.
"Yunanistan'dan Türkiye'ye döndüler"
Tarihsel bağların Makedonya ve Türkiye'ye yeniden birbirine bağladığını açıklayan Hasan Hoşben, "Eskiden Makedonya Yunanistan'la daha çok ticaret yapıyordu. Son dönemde bize döndüler tarihteki gibi... Türkiye-Makedonya ülke ilişkileri şu anda iyi bir ivme kazanmış durumda. Makedon yetkililer bize diyor ki ‘Siz bizim ağabeyliğimizi yapın ki biz başka ülkelere açılalım. Yoksa kaldık yerimizde.' Biz de İran'a ve Azerbaycan'a bağlantılar kurmaya başladık onlar için. Hatta DEİK'in bazı yurtdışı ziyaretlerinde Makedonları ilgilendiren konular varsa onları da yanımıza alacağız" dedi.
KOBİ yatırımlarına uygun
Türk işadamlarının Makedonya'da toplamda 1 milyar euroluk yatırıma sahip olduğunu anlatan Hoşben, inşaat, madencilik ve gıda başta olmak üzere pek çok alanda yatırım fırsatları olduğunu, Türkiye'den en son Sütaş'ın oraya gittiğini dile getirdi. Makedonya'da bir Türk ticaret odasının da olduğunu aktaran Hoşben, "Orada çok çok büyük yatırım yapmak gerekmiyor. Şu anda küçük ve orta boy 1-2 milyon euroluk yatırım orada ihya eder onları da bizi de...
İdeal olan önerim, oradan bir KOBİ ile buradan bir KOBİ'nin ortaklık yapması. Buradaki tecrübeyle oradaki tecrübeyi birleştirip alışabilirler. İkisinin bir arada büyümesi en ideali" diye konuştu.
Tarım konusunda Makedonya'nın potansiyeline özellikle dikkat çeken Hoşben, Makedonya'nın bir zamanlar Yugoslavya'nın sebze ambarı olduğunu ve ülkede organik tarım yatırımı yapılabileceğini söyledi.