Türkiye'nin ihracat bankası start aldı
Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş.'nin kuruluş ve görevlerine ilişkin esaslar yürürlüğe girdi. Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanan Bakanlar Kurulu kararına göre, Türkiye İhracat Kredi Bankası Anonim Şirketi'nin kuruluş ve görevlerine ilişkin esaslar yürürlüğe konuldu.
Buna göre, mal ve hizmetlerin ithalat ve ihracatı ile yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin, dış yatırımların ve yurt içi yatırım malı imalat ve satışının kredilendirilmesi, finansmanı, desteklenmesi, sigorta ve garanti edilmesi konularında özel hukuk hükümlerine tabi bir anonim şirket şeklinde faaliyet göstermek üzere Devlet Yatırım Bankası'nın tüzel kişiliğinin devam etmesi ve anonim şirket nevine dönüştürülmesi suretiyle kurulan Türkiye İhracat Kredi Bankası Anonim Şirketi'nin ilgili olduğu bakanlığın tespiti, bankanın unvanı, amaç ve iştigal konuları ile sermaye yapısının, idare ve temsilinin, organlarının teşkili, atama ve seçilme usulleri ile görev ve yetkilerinin, denetlenmesi ve tasfiyesi ile ilgili esaslar belirlendi.
Ticaret unvanı “Türkiye İhracat Kredi Bankası Anonim Şirketi” olan bankanın merkezi, esas sözleşmede belirtilecek. Banka lüzum gördüğü takdirde ilgili mevzuat hükümlerine göre yurt içinde ve yurt dışında şube ve temsilcilik açabilecek. Banka süresiz olarak faaliyette bulunacak. Bankanın ilgili olduğu bakanlık, Başbakanlık veya bankanın ilgilendirildiği bakanlık olacak.
Bankanın amacı, ihracatın geliştirilmesi, ihraç edilen mal ve hizmetlerin çeşitlendirilmesi, ihraç mallarına yeni pazarlar kazandırılması, ihracatçıların uluslararası ticarette paylarının arttırılması, girişimlerinde gerekli desteğin sağlanması, ihracatçılar ve yurt dışında faaliyet gösteren müteahhitler ve yatırımcılara uluslararası piyasalarda rekabet gücü ve güvence sağlanması, yurt dışında yapılacak yatırımlar ile ihracat amacına yönelik yatırım malları üretim ve satışının desteklenerek teşvik edilmesi olarak belirlendi.
Bankanın faaliyetleri
Bankanın amacını gerçekleştirmek üzere yapabileceği faaliyetler, mal ve hizmet ihracatı ile döviz kazandırıcı faaliyetlere, sevk öncesi ve sonrası aşamalarda kısa, orta ve uzun vadeli alıcı ve/veya satıcı kredileri ile finansman sağlamak. İhracatın finansmanı amacıyla, ihracatçıların yurt içi ve yurt dışı banka ve finans kurumlarından sağlayacakları krediler için garantiler vermek. Yurt dışı müteahhitlik hizmetleri ile dış yatırımların geliştirilmesi için kredi açmak, finansmanına katılmak, sigorta ve garanti sağlamak. İhracatçıların ticari ve siyasi riskler nedeniyle ortaya çıkabilecek zararlarını teminat altına almak ve ihracatçılara bu konuda güvenceler sağlamak suretiyle mal ve hizmet satışını teşvik etmek üzere ihracat kredi sigortası yapmak. İhracatçıların yurt içi satışlarını, ortaya çıkabilecek zararlara karşı teminat altına almak amacıyla yurt içi kredi sigortası imkanı sunmak. İhracatçıların yurt dışında doğrudan veya dolaylı olarak en az yüzde elli sermayesine sahip oldukları firmalar tarafından üretilen ve o ülke içerisinde veya o ülkeden Türkiye dışındaki diğer ülkelere yapılan satışları teminat altına almak amacıyla kredi sigortası yapmak. Reasürans imkânlarından yararlanmak ve reasürans imkanı sağlamak. Yurt dışına yapılacak finansal kiralama işlemlerini kredilendirmek ve bu konuda garanti vermek. İhracat veya döviz kazandırıcı faaliyetlere yönelik olarak yurt içi yatırım malı imalat ve satışını kredilendirmek. Yurt içi ve yurt dışı finansman kuruluşları ile para ve sermaye piyasalarından kredi almak ve kaynak sağlamak.
5411 sayılı Bankacılık Kanununda, kalkınma ve yatırım bankaları için öngörülen düzenleme çerçevesinde faaliyet göstermek, ilgili mevzuat uyarınca kendisine verilen görevleri yerine getirmek. Sigorta acenteliği yapmak. Resmi ve özel kurum, kuruluş ve bankalar ile kredi açtığı, finansmanına katıldığı, garanti verdiği ve sigorta ettiği gerçek ve tüzel kişi, kurum ve kuruluşlardan faaliyetleri ile ilgili her türlü bilgi ve belgeyi istemek, kredi, garanti ve sigorta ilişkisi olan müşterilerinin uygulamalarını takip ve kontrol etmek. Kendi ihtiyacı için taşınmaz kiralamak, satın almak, bunlar üzerinde tasarruf etmek; alacaklarının tasfiyesi amacıyla taşınmaz iktisap etmek, ayrıca açılan kredi ve verilen garantiler karşılığında taşınmaz ipoteği de dahil olmak üzere her türlü teminatı almak. Döviz pozisyonu tutmak, döviz fonları bulundurmak, her türlü kambiyo, sermaye piyasası aracı ve türev finansal işlemleri yapmak. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasından reeskont kredileri almak, Türk Lirası ve/veya döviz üzerinden menkul kıymet ihraç etmek. Yurt içi ve yurt dışında, Bankanın kuruluş amacına dönük faaliyette bulunan iştirakler kurmak veya kurulmuş ortaklıklara iştirak etmek, menkul kıymetler satın almak, satmak ve satışına aracılık etmek. Görevlerini yerine getirmek için, araştırma, geliştirme ve teknik eğitim çalışmaları yapmak veya yaptırmak, teknik yardım vermek. İhracata yönelik marka, patent, bilgi ve teknoloji transferi ile teknik işbirliği alımlarını kredilendirmek. Amacının gerçekleştirilmesine yardımcı olacak diğer iş ve işlemleri yapmak.
Mali Hükümler
Bankanın kaynakları, özkaynaklar (sermaye, ihtiyatlar) ile yabancı kaynaklar (fonlardan sağlanacak kaynaklar, bankaca ulusal ve uluslararası piyasalarda menkul kıymet ihracı karşılığında sağlanacak kaynaklar, yurtiçi ve yurtdışı kredi ve finansman kurumları ile ulusal ve uluslararası para ve sermaye piyasalarından sağlanacak krediler, 3332 sayılı Kanun'un 3. maddesine veya diğer mevzuata göre Bankaya sağlanacak kaynaklar, bankanın amaçlarını gerçekleştirmek üzere yaptığı faaliyetleri dolayısıyla bünyesinde oluşturacağı fon, yurtiçi ve yurtdışından sağlanacak diğer kaynaklar) olarak belirlendi.
Bankanın sermaye miktarı esas sözleşmesinde belirtilecek. Bankanın sermayesini temsil eden beher payın nominal değeri ve pay sayısı banka esas sözleşmesinde gösterilecek. Banka sermayesinin tamamı Hazineye ait olacak. Bankanın sermayesi, ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde genel kurul kararıyla artırılabilecek.
Bankanın organları
Bankanın organları genel kurul, yönetim kurulu, kredi komitesi, denetim komitesi ve genel müdürlükten oluşacak. Yönetim kurulu 7 üyeden oluşacak. Yönetim kurulunun banka genel müdürü dışında kalan 6 üyesi genel kurul tarafından seçilecek. Yönetim Kurulu, seçilmiş üyeleri arasından bir başkan ve bir başkan
vekili seçecek. Yönetim kurulu üyelerinin görev süresi 3 yıl olacak. Görev
süresi biten üyeler yeniden atanabilecek veya seçilebilecek.
Kredi Komitesi
Yönetim kurulu tarafından, Bankacılık Kanunu uyarınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde, süre hariç genel müdürde aranan şartları taşıyan yönetim kurulu üyeleri arasından seçilecek 2 üye ile genel müdür veya vekilinden müteşekkil 3 kişilik kredi komitesi oluşturulacak. Ayrıca, kredi komitesinin herhangi bir toplantısına katılamayan asil üyenin yerine görev yapmak üzere süre hariç genel müdürde aranan şartları taşıyan yönetim kurulu üyeleri arasından 2 yedek üye seçilecek.
Kredi komitesi, yönetim kurulunun ilgili mevzuatta belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde devrettiği kredi açma görevini yerine getirecek. Kredi komitesinin oy birliğiyle verdiği kararlar doğrudan doğruya, oy çokluğuyla verdiği kararlar yönetim kurulu tarafından onaylandıktan sonra uygulanacak.
Yönetim kurulu, kredi komitesinin kararlarını ve faaliyetlerini denetlemekle yükümlü olacak.
Genel müdür, bankanın ilgili olduğu bakanın teklifi üzerine müşterek kararname ile 3 yıl süre için atanacak. Genel müdür olarak atanabilmek için Bankacılık Kanunu'nda belirtilen şartlar aranacak. Genel müdürlüğün herhangi bir şekilde boşalması halinde yeni atama yapılıncaya kadar bankanın ilgili olduğu bakan tarafından bir vekil atanacak.
Yüksek Danışma ve Kredileri Yönlendirme Kurulu, ilgili bakanın başkanlığında, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Müsteşarı, Ekonomi Bakanlığı Müsteşarı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Müsteşarı, Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı, Maliye Bakanlığı Müsteşarı, Hazine Müsteşarı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanından oluşacak. Yönetim kurulu başkanı, başkan vekili ve genel müdürü Yüksek Danışma ve Kredileri Yönlendirme Kurulu'nun tabii üyesi olacak.
Bankanın tasfiyesi Bankacılık Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre yapılacak.
Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan Devlet Yatırım Bankası'nın Türkiye İhracat Kredi Bankası AŞ adıyla Yeniden Düzenlenmesine Dair Esaslar yürürlükten kaldırıldı.
Devlet Yatırım Bankası, bütün aktifleri, pasifleri, sahip olduğu hak ve alacakları, yüklendiği borç ve vecibelerle Türkiye İhracat Kredi Bankası Anonim Şirketi olarak faaliyetine devam edecek.
Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş.'nin kuruluş ve görevlerine ilişkin esaslar yürürlüğe girdi. Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanan Bakanlar Kurulu kararına göre, Türkiye İhracat Kredi Bankası Anonim Şirketi'nin kuruluş ve görevlerine ilişkin esaslar yürürlüğe konuldu.
Buna göre, mal ve hizmetlerin ithalat ve ihracatı ile yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin, dış yatırımların ve yurt içi yatırım malı imalat ve satışının kredilendirilmesi, finansmanı, desteklenmesi, sigorta ve garanti edilmesi konularında özel hukuk hükümlerine tabi bir anonim şirket şeklinde faaliyet göstermek üzere Devlet Yatırım Bankası'nın tüzel kişiliğinin devam etmesi ve anonim şirket nevine dönüştürülmesi suretiyle kurulan Türkiye İhracat Kredi Bankası Anonim Şirketi'nin ilgili olduğu bakanlığın tespiti, bankanın unvanı, amaç ve iştigal konuları ile sermaye yapısının, idare ve temsilinin, organlarının teşkili, atama ve seçilme usulleri ile görev ve yetkilerinin, denetlenmesi ve tasfiyesi ile ilgili esaslar belirlendi.
Ticaret unvanı “Türkiye İhracat Kredi Bankası Anonim Şirketi” olan bankanın merkezi, esas sözleşmede belirtilecek. Banka lüzum gördüğü takdirde ilgili mevzuat hükümlerine göre yurt içinde ve yurt dışında şube ve temsilcilik açabilecek. Banka süresiz olarak faaliyette bulunacak. Bankanın ilgili olduğu bakanlık, Başbakanlık veya bankanın ilgilendirildiği bakanlık olacak.
Bankanın amacı, ihracatın geliştirilmesi, ihraç edilen mal ve hizmetlerin çeşitlendirilmesi, ihraç mallarına yeni pazarlar kazandırılması, ihracatçıların uluslararası ticarette paylarının arttırılması, girişimlerinde gerekli desteğin sağlanması, ihracatçılar ve yurt dışında faaliyet gösteren müteahhitler ve yatırımcılara uluslararası piyasalarda rekabet gücü ve güvence sağlanması, yurt dışında yapılacak yatırımlar ile ihracat amacına yönelik yatırım malları üretim ve satışının desteklenerek teşvik edilmesi olarak belirlendi.
Bankanın faaliyetleri
Bankanın amacını gerçekleştirmek üzere yapabileceği faaliyetler, mal ve hizmet ihracatı ile döviz kazandırıcı faaliyetlere, sevk öncesi ve sonrası aşamalarda kısa, orta ve uzun vadeli alıcı ve/veya satıcı kredileri ile finansman sağlamak. İhracatın finansmanı amacıyla, ihracatçıların yurt içi ve yurt dışı banka ve finans kurumlarından sağlayacakları krediler için garantiler vermek. Yurt dışı müteahhitlik hizmetleri ile dış yatırımların geliştirilmesi için kredi açmak, finansmanına katılmak, sigorta ve garanti sağlamak. İhracatçıların ticari ve siyasi riskler nedeniyle ortaya çıkabilecek zararlarını teminat altına almak ve ihracatçılara bu konuda güvenceler sağlamak suretiyle mal ve hizmet satışını teşvik etmek üzere ihracat kredi sigortası yapmak. İhracatçıların yurt içi satışlarını, ortaya çıkabilecek zararlara karşı teminat altına almak amacıyla yurt içi kredi sigortası imkanı sunmak. İhracatçıların yurt dışında doğrudan veya dolaylı olarak en az yüzde elli sermayesine sahip oldukları firmalar tarafından üretilen ve o ülke içerisinde veya o ülkeden Türkiye dışındaki diğer ülkelere yapılan satışları teminat altına almak amacıyla kredi sigortası yapmak. Reasürans imkânlarından yararlanmak ve reasürans imkanı sağlamak. Yurt dışına yapılacak finansal kiralama işlemlerini kredilendirmek ve bu konuda garanti vermek. İhracat veya döviz kazandırıcı faaliyetlere yönelik olarak yurt içi yatırım malı imalat ve satışını kredilendirmek. Yurt içi ve yurt dışı finansman kuruluşları ile para ve sermaye piyasalarından kredi almak ve kaynak sağlamak.
5411 sayılı Bankacılık Kanununda, kalkınma ve yatırım bankaları için öngörülen düzenleme çerçevesinde faaliyet göstermek, ilgili mevzuat uyarınca kendisine verilen görevleri yerine getirmek. Sigorta acenteliği yapmak. Resmi ve özel kurum, kuruluş ve bankalar ile kredi açtığı, finansmanına katıldığı, garanti verdiği ve sigorta ettiği gerçek ve tüzel kişi, kurum ve kuruluşlardan faaliyetleri ile ilgili her türlü bilgi ve belgeyi istemek, kredi, garanti ve sigorta ilişkisi olan müşterilerinin uygulamalarını takip ve kontrol etmek. Kendi ihtiyacı için taşınmaz kiralamak, satın almak, bunlar üzerinde tasarruf etmek; alacaklarının tasfiyesi amacıyla taşınmaz iktisap etmek, ayrıca açılan kredi ve verilen garantiler karşılığında taşınmaz ipoteği de dahil olmak üzere her türlü teminatı almak. Döviz pozisyonu tutmak, döviz fonları bulundurmak, her türlü kambiyo, sermaye piyasası aracı ve türev finansal işlemleri yapmak. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasından reeskont kredileri almak, Türk Lirası ve/veya döviz üzerinden menkul kıymet ihraç etmek. Yurt içi ve yurt dışında, Bankanın kuruluş amacına dönük faaliyette bulunan iştirakler kurmak veya kurulmuş ortaklıklara iştirak etmek, menkul kıymetler satın almak, satmak ve satışına aracılık etmek. Görevlerini yerine getirmek için, araştırma, geliştirme ve teknik eğitim çalışmaları yapmak veya yaptırmak, teknik yardım vermek. İhracata yönelik marka, patent, bilgi ve teknoloji transferi ile teknik işbirliği alımlarını kredilendirmek. Amacının gerçekleştirilmesine yardımcı olacak diğer iş ve işlemleri yapmak.
Mali Hükümler
Bankanın kaynakları, özkaynaklar (sermaye, ihtiyatlar) ile yabancı kaynaklar (fonlardan sağlanacak kaynaklar, bankaca ulusal ve uluslararası piyasalarda menkul kıymet ihracı karşılığında sağlanacak kaynaklar, yurtiçi ve yurtdışı kredi ve finansman kurumları ile ulusal ve uluslararası para ve sermaye piyasalarından sağlanacak krediler, 3332 sayılı Kanun'un 3. maddesine veya diğer mevzuata göre Bankaya sağlanacak kaynaklar, bankanın amaçlarını gerçekleştirmek üzere yaptığı faaliyetleri dolayısıyla bünyesinde oluşturacağı fon, yurtiçi ve yurtdışından sağlanacak diğer kaynaklar) olarak belirlendi.
Bankanın sermaye miktarı esas sözleşmesinde belirtilecek. Bankanın sermayesini temsil eden beher payın nominal değeri ve pay sayısı banka esas sözleşmesinde gösterilecek. Banka sermayesinin tamamı Hazineye ait olacak. Bankanın sermayesi, ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde genel kurul kararıyla artırılabilecek.
Bankanın organları
Bankanın organları genel kurul, yönetim kurulu, kredi komitesi, denetim komitesi ve genel müdürlükten oluşacak. Yönetim kurulu 7 üyeden oluşacak. Yönetim kurulunun banka genel müdürü dışında kalan 6 üyesi genel kurul tarafından seçilecek. Yönetim Kurulu, seçilmiş üyeleri arasından bir başkan ve bir başkan
vekili seçecek. Yönetim kurulu üyelerinin görev süresi 3 yıl olacak. Görev
süresi biten üyeler yeniden atanabilecek veya seçilebilecek.
Kredi Komitesi
Yönetim kurulu tarafından, Bankacılık Kanunu uyarınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde, süre hariç genel müdürde aranan şartları taşıyan yönetim kurulu üyeleri arasından seçilecek 2 üye ile genel müdür veya vekilinden müteşekkil 3 kişilik kredi komitesi oluşturulacak. Ayrıca, kredi komitesinin herhangi bir toplantısına katılamayan asil üyenin yerine görev yapmak üzere süre hariç genel müdürde aranan şartları taşıyan yönetim kurulu üyeleri arasından 2 yedek üye seçilecek.
Kredi komitesi, yönetim kurulunun ilgili mevzuatta belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde devrettiği kredi açma görevini yerine getirecek. Kredi komitesinin oy birliğiyle verdiği kararlar doğrudan doğruya, oy çokluğuyla verdiği kararlar yönetim kurulu tarafından onaylandıktan sonra uygulanacak.
Yönetim kurulu, kredi komitesinin kararlarını ve faaliyetlerini denetlemekle yükümlü olacak.
Genel müdür, bankanın ilgili olduğu bakanın teklifi üzerine müşterek kararname ile 3 yıl süre için atanacak. Genel müdür olarak atanabilmek için Bankacılık Kanunu'nda belirtilen şartlar aranacak. Genel müdürlüğün herhangi bir şekilde boşalması halinde yeni atama yapılıncaya kadar bankanın ilgili olduğu bakan tarafından bir vekil atanacak.
Yüksek Danışma ve Kredileri Yönlendirme Kurulu, ilgili bakanın başkanlığında, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Müsteşarı, Ekonomi Bakanlığı Müsteşarı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Müsteşarı, Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı, Maliye Bakanlığı Müsteşarı, Hazine Müsteşarı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanından oluşacak. Yönetim kurulu başkanı, başkan vekili ve genel müdürü Yüksek Danışma ve Kredileri Yönlendirme Kurulu'nun tabii üyesi olacak.
Bankanın tasfiyesi Bankacılık Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre yapılacak.
Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan Devlet Yatırım Bankası'nın Türkiye İhracat Kredi Bankası AŞ adıyla Yeniden Düzenlenmesine Dair Esaslar yürürlükten kaldırıldı.
Devlet Yatırım Bankası, bütün aktifleri, pasifleri, sahip olduğu hak ve alacakları, yüklendiği borç ve vecibelerle Türkiye İhracat Kredi Bankası Anonim Şirketi olarak faaliyetine devam edecek.