Cari açıkta büyüme hızlandı
Cari işlemler açığı bu yılın şubat ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 20.5 artış gösterdi. Cari açık şubatta 5 milyar 126 milyon dolar oldu.
Naki BAKIR
ANKARA - Ekonomide yavaşlama yılı olan 2012’de hızlı bir küçülme gerçekleşen cari işlemler açığında bu yıl başlayan büyüme eğilimi şubatta daha belirgin hale geldi. Merkez Bankası, şubat ayı ödemeler dengesi sonuçlarını açıkladı. Buna göre ocak ayında 5 milyar 817 milyon dolarla beklentileri aşan cari açık, şubatta ise 5 milyar 126 milyon dolarla önceki ayın biraz altında gelmekle birlikte geçen yılın aynı döneminin yüzde 20.5 üzerinde gerçekleşti.
Geçen yılın şubat ayında 4 milyar 255 milyon dolar olan cari açık martta 6 milyar 264 milyon dolarla en yüksek aylık düzeyi görmüş, izleyen dönemde düşüşe geçerek, ekimde 1 milyar dolar dolayına gerilemişti. Cari açık, geçen yıla damgasını vuran "parasal olmayan altın ihracatı"ndaki astronomik artışın hız kesmesiyle kasımda yeniden yükselerek 4 milyar doları aşmış, aralıkta da 4 milyar 823 milyon dolar olmuştu.
Yıllık açık arttı
Bu arada yıllık cari açık da ilk iki ayda büyüme sürecine girdi. 2012 sonunda 47 milyar 476 milyon dolara gerileyen yıllık cari açık, bu yıl ocakta 47 milyar 561 milyon, şubatta da 48 milyar 432 milyon dolara yükseldi. Ödemeler dengesindeki tanımıyla ihracatın yüzde 6.2 artışla 13 milyar 204 milyon dolar olduğu şubat ayında, ithalat ise yüzde 9.1 artışla 18 milyar 777 milyon ve bunun sonucunda dış ticaret açığı yüzde 16.6 büyüyerek 5 milyar 573 milyon dolara yükseldi. Taşımacılık, turizm, yurtdışı müteahhitlik, sigorta, finans gibi hizmetler alanındaki döviz gelir ve giderlerinin dengesinde geçen yıl şubatta 721 milyon dolar olan fazla, bu yıl aynı ayda yüzde 3.2 küçülerek 698 milyon dolara geriledi. Doğrudan yatırımlar ve portföy yatırımlarından kar transferleri ile ücretprim ödemelerini kapsayan gelir dengesindeki açık yüzde 4.9 büyüyerek 449 milyon, cari transfer girişleri ise yüzde 14.3 azalarak 198 milyon dolar oldu.
İki ayda 10.9 milyar $
İlk iki aydaki cari açık 10 milyar 943 milyon dolarla geçen yılın aynı dönemindekinin yüzde 9.6 üzerine çıktı. Ocak-Şubat döneminde toplam mal ihracatı yüzde 8.5 artışla 25.5 milyar, ithalatı ise yüzde 8.3 artışla 37 milyar dolara; dış ticaret açığı yüzde 7.9 büyüyerek 11.5 milyar dolara ulaştı. Hizmetler dengesinde geçen yılın ilk iki ayında 1.4 milyar dolar olan fazla, bu yıl aynı dönemde yüzde 4.5 küçülerek 1.3 milyar dolara indi. Gelir dengesinde iki ayda 1 milyar doların üzerinde gerçekleşen açık geçen yıla göre yüzde 2.8 büyüdü. İki aylık cari transfer girişi de yüzde 7.2 azalarak 272 milyon dolar oldu.
Rekor sermaye girişi
Ocak-şubat döneminde, 797 milyon doları net doğrudan yatırıma karşılık, 4 milyar 863 milyon dolar sıcak para girişi kaydedildi. Kredi kullanımları ile yabancıların mevduatındaki artış da 11 milyar 295 milyon dolar oldu. "Net hata ve noksan" kaleminde görülen kaynağı belirsiz giriş ve sermaye hesaplarındaki 1 milyar 424 milyon dolarlık çıkış sonrası toplam net 15 milyar 531 milyon dolara ulaşan sermaye girişinin 10 milyar 943 milyon doları ile cari açık karşılandı; kalan 4 milyar 577 milyon doları rezervlere gitti. Yıllık cari açıkta geçen yıl yaşanan hızlı düşüş, bu yılın ilk iki ayında yerini yükselişe bıraktı. Geçen yıl aylar itibariyle hızla küçülerek aralıkta 47.5 milyar dolara kadar inen yıllık cari açık, bu yıl ocak sonu itibariyle de 47.6 milyar, şubatta da 48.4 milyar dolara yükseldi.
Artışta dış ticaret açığı etkili oldu
Cari açıkta şubat ayında geçen yıla göre gözlenen artışta dış ticaret açığı ile gelir
dengesi açığındaki büyüme, hizmetler dengesi fazlasındaki küçülme ve cari transferlerdeki azalma etkili oldu. 2011 yılında 75 milyar doları aşarak tüm yılların rekorunu kıran cari açıkta, geçen yıl ekonomide yavaşlama, ithalatta gerileme nedeniyle yüzde 40 dolayında bir küçülme yaşanmıştı.
Cari işlemler açığı bu yılın şubat ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 20.5 artış gösterdi. Cari açık şubatta 5 milyar 126 milyon dolar oldu.
Naki BAKIR
ANKARA - Ekonomide yavaşlama yılı olan 2012’de hızlı bir küçülme gerçekleşen cari işlemler açığında bu yıl başlayan büyüme eğilimi şubatta daha belirgin hale geldi. Merkez Bankası, şubat ayı ödemeler dengesi sonuçlarını açıkladı. Buna göre ocak ayında 5 milyar 817 milyon dolarla beklentileri aşan cari açık, şubatta ise 5 milyar 126 milyon dolarla önceki ayın biraz altında gelmekle birlikte geçen yılın aynı döneminin yüzde 20.5 üzerinde gerçekleşti.
Geçen yılın şubat ayında 4 milyar 255 milyon dolar olan cari açık martta 6 milyar 264 milyon dolarla en yüksek aylık düzeyi görmüş, izleyen dönemde düşüşe geçerek, ekimde 1 milyar dolar dolayına gerilemişti. Cari açık, geçen yıla damgasını vuran "parasal olmayan altın ihracatı"ndaki astronomik artışın hız kesmesiyle kasımda yeniden yükselerek 4 milyar doları aşmış, aralıkta da 4 milyar 823 milyon dolar olmuştu.
Yıllık açık arttı
Bu arada yıllık cari açık da ilk iki ayda büyüme sürecine girdi. 2012 sonunda 47 milyar 476 milyon dolara gerileyen yıllık cari açık, bu yıl ocakta 47 milyar 561 milyon, şubatta da 48 milyar 432 milyon dolara yükseldi. Ödemeler dengesindeki tanımıyla ihracatın yüzde 6.2 artışla 13 milyar 204 milyon dolar olduğu şubat ayında, ithalat ise yüzde 9.1 artışla 18 milyar 777 milyon ve bunun sonucunda dış ticaret açığı yüzde 16.6 büyüyerek 5 milyar 573 milyon dolara yükseldi. Taşımacılık, turizm, yurtdışı müteahhitlik, sigorta, finans gibi hizmetler alanındaki döviz gelir ve giderlerinin dengesinde geçen yıl şubatta 721 milyon dolar olan fazla, bu yıl aynı ayda yüzde 3.2 küçülerek 698 milyon dolara geriledi. Doğrudan yatırımlar ve portföy yatırımlarından kar transferleri ile ücretprim ödemelerini kapsayan gelir dengesindeki açık yüzde 4.9 büyüyerek 449 milyon, cari transfer girişleri ise yüzde 14.3 azalarak 198 milyon dolar oldu.
İki ayda 10.9 milyar $
İlk iki aydaki cari açık 10 milyar 943 milyon dolarla geçen yılın aynı dönemindekinin yüzde 9.6 üzerine çıktı. Ocak-Şubat döneminde toplam mal ihracatı yüzde 8.5 artışla 25.5 milyar, ithalatı ise yüzde 8.3 artışla 37 milyar dolara; dış ticaret açığı yüzde 7.9 büyüyerek 11.5 milyar dolara ulaştı. Hizmetler dengesinde geçen yılın ilk iki ayında 1.4 milyar dolar olan fazla, bu yıl aynı dönemde yüzde 4.5 küçülerek 1.3 milyar dolara indi. Gelir dengesinde iki ayda 1 milyar doların üzerinde gerçekleşen açık geçen yıla göre yüzde 2.8 büyüdü. İki aylık cari transfer girişi de yüzde 7.2 azalarak 272 milyon dolar oldu.
Rekor sermaye girişi
Ocak-şubat döneminde, 797 milyon doları net doğrudan yatırıma karşılık, 4 milyar 863 milyon dolar sıcak para girişi kaydedildi. Kredi kullanımları ile yabancıların mevduatındaki artış da 11 milyar 295 milyon dolar oldu. "Net hata ve noksan" kaleminde görülen kaynağı belirsiz giriş ve sermaye hesaplarındaki 1 milyar 424 milyon dolarlık çıkış sonrası toplam net 15 milyar 531 milyon dolara ulaşan sermaye girişinin 10 milyar 943 milyon doları ile cari açık karşılandı; kalan 4 milyar 577 milyon doları rezervlere gitti. Yıllık cari açıkta geçen yıl yaşanan hızlı düşüş, bu yılın ilk iki ayında yerini yükselişe bıraktı. Geçen yıl aylar itibariyle hızla küçülerek aralıkta 47.5 milyar dolara kadar inen yıllık cari açık, bu yıl ocak sonu itibariyle de 47.6 milyar, şubatta da 48.4 milyar dolara yükseldi.
Artışta dış ticaret açığı etkili oldu
Cari açıkta şubat ayında geçen yıla göre gözlenen artışta dış ticaret açığı ile gelir
dengesi açığındaki büyüme, hizmetler dengesi fazlasındaki küçülme ve cari transferlerdeki azalma etkili oldu. 2011 yılında 75 milyar doları aşarak tüm yılların rekorunu kıran cari açıkta, geçen yıl ekonomide yavaşlama, ithalatta gerileme nedeniyle yüzde 40 dolayında bir küçülme yaşanmıştı.